رادیوگرافی های مورد استفاده در ارتودنسی

رادیوگرافی ها در ارتودنسی برای تشخیص و بررسی مشکلات دندانی و فکی مورد استفاده قرار می گیرند. هر یک از این روش ها مزایا، معایب و خطرات خود را دارند. متناسب با تصاویری که تهیه می کنند، دز اشعه ایکس آنها متفاوت است. استفاده از هر یک از این روش ها در دوره درمان ارتودنسی توسط پزشک شما تعیین می شود. برخی از تصاویر که دز اشعه ایکش آنها بسیار زیاد می باشد، پزشک سعی می کند از آنها کمتر استفاده کند.

 

 

در اینجا قصد داریم تصویربرداری های مورد استفاده در ارتودنسی را به شما معرفی کنیم. تعدادی از تصویربرداری های استفاده شده در ارتودنسی را در ادامه به شما معرفی خواهیم کرد. تصویربرداری هایی که دز اشعه ایکس آنها کمتر و یا بیشتر است را نیز به شما معرفی خواهیم کرد.

انواع رادیوگرافی مورد استفاده در ارتودنسی

رادیوگرافی پانورامیک

رادیوگرافی پانورامیک یا پانوراما موسوم به Panoramic Radiography، یکی از انواع تصویربرداری های دندانی است که برای بررسی کلیت دندان ها، فک ها و سایر اجزای دهانی استفاده می شود. این نوع تصویربرداری، تصویر یکپارچه و 360 درجه از دندان های شما می گیرد. دندان ها ، فک ها و اجزای مرتبط با دهان شما را به شکل یک منظره پانورامیک  به نمایش می گذارد.

 

 

در این تصویربرداری، فرد بایستی عمود بر دستگاه ایستاده و فک هایش را بر روی پایه دستگاه قرار دهد. سپس دستگاه، پرتوی رادیوگرافی را در اطراف سر فرد چرخانده و تصویر مورد نظر را می گیرد.

از مزایای استفاده از تصاویر پانورامیک می توان به موارد زیر اشاره کرد:

بررسی جمعیت دندانی

تشخیص بیماری های دندانی و فکی

شناسایی عفونت های دندانی و آسیب های مربوط به فک و دندان

همچنین این رادیوگرافی از دز پرتو کمتری نسبت به سایر روش های رادیوگرافی استفاده می کند.

بایت وینگ رادیوگرافی

بایت وینگ یا Bitewing Radiography، یکی دیگر از نوع تصویربرداری های دندانی است که در ارتودنسی به کار می رود. در این تصویربرداری، تصویری از دندان ها  و سطوح بین دندان ها  به صورت فریمی یا چند قسمتی تهیه می شود. در این روش فرد سر خود را به طور عمود بر دستگاه قرار می دهد. سپس دستگاه پرتوی رادیوگرافی را به سمت دندان ها  و سطوح بین دندان ها  می گرداند. با این روش تصویری از سطوح بین دندان ها  و همچنین پایه دندان ها  به دست می آید.

 

 

از مزایای استفاده از رادیوگرافی بایت وینگ می توان موارد زیر را تشخیص داد:

ترتیب نامناسب دندان ها

تشخیص و بررسی ترتیب کامل دندان ها

بررسی و تشخیص سیاهی های بین دندان ها

تشخیص مراحل اولیه نقرس و تسکین دندان

بد نیست بدانید این نوع تصویربرداری از دز پرتوی کمتری نسبت به برخی روش های دیگر استفاده می کند.

 

کف دهانی

رادیوگرافی کف دهانی یا کونالی  که به Cone Beam Computed Tomography موسوم است، یکی از انواع تصویربرداری دندانی می باشد. از این روش غالباً در ارتودنسی استفاده می شود. در این روش تصویری سه بعدی از فک و دندان ها  و سایر اجزای دهانی تهیه می شود.

در این روش برای گرفتن تصویر از دندان ها، فرد در محل دستگاه رادیوگرافی به صورت نشسته قرار می گیرد. دستگاه از پرتوهای مخصوصی برای تصویربرداری استفاده می کند. این روش به دلیل دقت بالا و تصاویر سه بعدی ایجاد شده، به عنوان یکی از بهترین روش های تشخیصی شناخته شده است. عکس هایی که بررسی جزئیات داخل دهان در ارتودنسی آسان تر می کنند.

 

 

از مزایای استفاده از تصویربرداری کف دهانی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

دقت بالا در تشخیص مسائل ارتودنسی

شناسایی دقیق موقعیت دندان ها

بررسی جزئیات فک و مفاصل فکی

شناسایی بیماری های جدی مانند تومورهای دهان و فک

همچنین دز پرتوی مورد استفاده در این روش نسبت به سایر روش ها بسیار کمتر است.

پانتوموگرافی

پانتوموگرافی یکی از روش های تصویربرداری دندانی است که برای تشخیص مشکلات دندانی و فکی مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش یک دستگاه خاص به صورت دایره ای دور سر بیمار می چرخد و تصاویر پانورامیک از دهان و جوارح مربوط به آن تهیه می کند.

رادیوگرافی پانتوموگرافی می تواند برای تشخیص مسائل و مشکلات فکی و دندانی مورد استفاده قرار گیرد. مشکلاتی مانند کیست، ترک، سنگ دهان، تراوش دندان، عدم تطابق دوکوپله و تخمدانی، و مشکلات دندانی مربوط به نیمه سوم از این قبیل مسائل هستند. همچنین این روش می تواند به عنوان یک روش جایگزین برای تصویربرداری از دندان های فرد بزرگسالان استفاده شود.

 

 

از مزایای پانتوموگرافی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

تصویربرداری سریع و آسان

عدم نیاز به تلاش بیشتر از بیمار برای حفظ یک موقعیت خاص

کم بودن دز اشعه ای که بیمار دریافت می کند

تهیه تصاویر گسترده از دندان ها و قسمت های مرتبط با آنها

 

رادیوگرافی کمربندی

تصویربرداری کمربندی یک روش تصویربرداری پزشکی است. این روش تصویربرداری برای تشخیص و ارزیابی مشکلات مرتبط با پایین ترین قسمت از ستون فقرات یا کمر استفاده می شود. در این روش پرتو X از یک منبع رادیواکتیو در نزدیکی کمر بیمار عبور می کند. سپس توسط یک دتکتور تشدید شده و به شکل تصویر دیجیتالی در دسترس قرار می گیرد.

رادیوگرافی کمربندی می تواند در تشخیص مشکلات مربوط به کمر مانند اسپوندیلولیستزیس، اسکولیوز، کمر درد، فشار بر روی اعصاب کمر و شکستگی های کمر استفاده شود. همچنین این روش برای پایش درمان مشکلات کمری استفاده می شود.

 

 

از مزایای روش کمربندی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

سادگی و سرعت اجرای آن

هزینه کمتر نسبت به روش های تصویربرداری پیشرفته تر

اطلاعات ارزشمند در مورد محل و شدت مشکلات کمری

دسترسی به تصاویر پزشکی برای پزشکان و بیماران

با این حال باید توجه داشت که رادیوگرافی کمربندی می تواند باعث دریافت دوز بالایی از پرتو X شود. بنابراین استفاده مکرر و بیش از حد از این روش توصیه نمی شود.

 

رادیوگرافی مجازی دندان

تصویربرداری مجازی دندان یا CBCT، یک روش تصویربرداری پزشکی است. این روش برای بررسی دقیق و سه بعدی ساختارهای دندانی، فکی و جوانه ای استفاده می شود. در این روش پرتو X از یک منبع رادیواکتیو در نزدیکی دندان بیمار عبور می کند. سپس توسط یک دتکتور تشدید شده و به شکل تصویر دیجیتالی در دسترس قرار می گیرد.

با استفاده از رادیوگرافی مجازی دندان پزشکان می توانند با دقت بیشتری ساختار دندانی و جوانه ای را مورد بررسی قرار دهند. به این ترتیب مشکلاتی مانند عفونت، شکستگی، عیوب رشدی و تخریب شدگی را شناسایی کنند. همچنین این روش برای برنامه ریزی درمان های دندانی مانند کاشت دندان، ایمپلنت، ارتودنسی و جراحی دندانی نیز مفید است.

 

 

از مزایای تصویربرداری مجازی دندان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

دقت بالا

زمان کمتر برای اجرای آن نسبت به روش های تصویربرداری سه بعدی دیگر

تحمل بهتر برای بیماران

کاهش تعداد مراجعات به مطب

امکان مشاهده تمامی اجزای دندان و فک های بیمار

با این حال باید توجه داشت که استفاده از تصویربرداری مجازی دندان می تواند باعث دریافت دوز بالایی از پرتو X شود. بنابراین استفاده مکرر و بیش از حد از این روش توصیه نمی شود.

 

سفالومتریک

رادیوگرافی سفالومتریک یک روش تصویربرداری سه بعدی از سر و صورت فرد است. این رادیوگرافی می تواند تصاویری از جمجمه، فک ها و دندان ها  را دریافت کند. در نتیجه به پزشک درمانگر ارتودنسی کمک می کند تا تغییرات فکی و صورتی فرد را بررسی کند و نتایج احتمالی درمان ارتودنسی را پیش بینی کند.

 

 

در این روش تصویربرداری، به سر و صورت فرد نورهای اشعه ایکس تابیده می شود. سپس تصاویری از جمجمه، فک ها و دندان ها  به دست می آیند. پزشک درمانگر ارتودنسی با استفاده از این تصاویر، تغییرات فکی و صورت فرد را بررسی می کند. در واقع این تصاویر برای برنامه ریزی  درمان ارتودنسی پزشک را یاری می کنند. به عنوان مثال استفاده آپارات هایی که برای اصلاح نامرتبی و ناهماهنگی بین فک ها طراحی شده اند، از این تصاویر استفاده می کند.

استفاده از رادیوگرافی سفالومتریک به عنوان یک روش تصویربرداری دقیق، به پزشک درمانگر ارتودنسی کمک می کند تا برنامه ریزی  درمان را با دقت بیشتری انجام دهد و نتایج بهتری را برای بیمار به دست آورد.

 

کدام رادیوگرافی مناسب دوره درمان ارتودنسی است؟

برای دوره درمان ارتودنسی، رادیوگرافی پانورامیک و سفالومتریک از  جمله تصویربرداری هایی هستند که می توانند مفید واقع شوند.

 

 

تصویربرداری پانورامیک برای ارتودنسی مفید است زیرا می تواند تصاویری از دندان ها ، فک ها و مفاصل فکی را دریافت کند. همچنین برای تشخیص مشکلاتی مانند عدم توافق بین فک ها و اندازه جوی های آسیب دیده استفاده شود.

رادیوگرافی سفالومتریک یا سفالو نیز برای دوره درمان ارتودنسی بسیار مفید است. این روش تصویربرداری سه بعدی از سر و صورت فرد گرفته می شود. به این ترتیب می تواند تصاویری از جمجمه، فک ها و دندان ها  را دریافت کند. سفالو می تواند به پزشک در بررسی تغییرات فکی و صورتی فرد کمک کند. بر این اساس برای برنامه ریزی و پیش بینی نتایج احتمالی درمان ارتودنسی نیز مفید است.

به طور کلی پزشک درمانگر ارتودنسی ممکن است از روش های تصویربرداری دیگر نیز برای تشخیص مشکلات فک و دندان استفاده کند. روش هایی مانند تصویربرداری کمربندی، کف دهانی و بایت وینگ از این قبیل روش ها هستند. با این حال پانورامیک و سفالومتریک به عنوان دو روش تصویربرداری اصلی برای درمان ارتودنسی شناخته می شوند.

در صورت هرگونه سوال و یا ابهام پیرامون رادیوگرافی های مورد استفاده در ارتودنسی  می توانید هم اکنون با همکاران و دوستان ما از وب سایت  خانم دکتر پروین خرازی، در ارتباط باشید.

همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره به مطب دکتر پروین خرازی مراجعه کنید.