علل رشد زیاد فک بالا و درمان ارتودنسی آن
بررسی مسائل مربوط به علل رشد زیاد فک بالا و درمان ارتودنسی آن
بیرون زدگی یا رشد زیاد فک بالا که به آن پروگناتیسم نیز می گویند، عارضه ای است که ممکن است دلایل ارثی داشته باشد و یا به علت یک بیماری زمینه ای ایجاد شود. این مشکل که در مردان کمی شایع تر است، حدود 0.5٪ تا 2.0٪ از کودکان و 2.0٪ تا 4.0٪ از بزرگسالان را تحت تأثیر قرار می دهد، و می تواند باعث مشکلاتی مانند اوربایت شود. اما دلایل این مشکل چه هستند و چگونه می توان آن را درمان کرد؟ در ادامه با ما همراه باشید تا به بررسی علل رشد زیاد فک بالا و درمان ارتودنسی آن بپردازیم. برای شروع اجازه دهید ابتدا بیشتر با پروگناتیسم و علائم آن آشنا شویم.
بیرون زدگی یا رشد زیاد فک بالا که به آن پروگناتیسم نیز می گویند، عارضه ای است که ممکن است دلایل ارثی داشته باشد و یا به علت یک بیماری زمینه ای ایجاد شود.
رشد زیاد فک بالا یا پروگناتیسم چیست؟
رشد زیاد فک بالا که پروگناتیسم فک بالا یا فک هابسبورگ (Habsburg jaw) نیز گفته می شود، یک رابطهی موقعیتی فک با قاعدهی اسکلتی است که در آن یکی از آرواره ها فراتر از یک خط فرضی از پیش تعیین شده در صفحهی تاجی جمجمه بیرون می زند.
علائم پروگناتیسم چیست؟
افراد مبتلا به فک بیرون زده یا پروگناتیک، بسته به شدت و نوع بیماری خود می توانند طیف وسیعی از علائم مربوط را تجربه کنند. علائمی از جمله:
-
اختلالات مفصل گیجگاهی فکی یا TMJ.
-
فرسایش دندان ها.
-
دندان قروچه.
-
اوربایت.
-
دررفتگی فک.
-
ناهماهنگی دندان ها.
-
مشکل در جویدن.
-
مشکلات گفتاری.
-
مشکلات تنفسی.
-
در ارتباط با مشکلات تنفسی مربوط به مشکلات فک بالا می توانید به مقالهی ” آیا چیزی راجع به رابطه درمانهای گسترش فک بالا و تنفس دهانی می دانید؟” سر بزنید.
اختلالات مفصل گیجگاهی فکی یا TMJ یکی از علائم مربوط به پروگناتیسم یا رشد بیش از حد فک.
بررسی علل رشد زیاد فک بالا و درمان ارتودنسی آن
حال در ادامه بیایید علل رشد زیاد فک بالا و درمان ارتودنسی آن را بررسی کنیم.
علل رشد زیاد فک بالا
به بیانی ساده، پروگناتیسم زمانی اتفاق می افتد که استخوان های صورت شما (در اینجا فک) به صورت غیر طبیعی رشد کنند. دلایل مختلفی می تواند وجود داشته باشد که چرا این اتفاق می افتد. در بسیاری از موارد، افراد به سادگی فک بزرگتری را از والدین خود به ارث می برند. به عبارت دیگر، این عارضه توسط آن ها به کودکان خود منتقل می شود و به هیچ بیماری زمینه ای مرتبط نیست. با این حال، در برخی موارد دیگر نیز، پروگناتیسم ممکن است نشانه ای از شرایط و یا سندرم های خاصی باشد. شرایطی مثل:
-
آکرومگالی: این وضعیت که مربوط به غدهی هیپوفیز است، زمانی اتفاق می افتد که بدن شما هورمون رشد بیش از حد تولید کند. آکرومگالی می تواند منجر به بزرگ تر شدن بافت ها، مانند فک بزرگ شود.
-
سندرم کروزون (Crouzon syndrome): این سندرم یک اختلالات ژنتیکی است که باعث می شود درزهای جمجمهی شما به صورتی غیر طبیعی جوش بخورند. این سندرم می تواند منجر به رشد زیاد فک بالا و یا سایر بی نظمی های مربوط به سر و صورت شود.
-
سندرم خال سلول بازال (Basal cell nevus syndrome): این سندرم یک بیماری ارثی است که می تواند باعث رشد غیر طبیعی اعضای صورت، به طور مثال فک بالا شود.
-
آکرو دیسوستوز (Acrodysostosis): آکرو دیسوستوز وضعیتی است که بر رشد استخوان تاثیر می گذارد. افراد مبتلا به آکرو دیسوستوز معمولا دارای فک فوقانی بزرگی هستند که باعث می شود فک پایین آنها در مقایسه کوچکتر به نظر برسد. سایر علائم آکرو دیسوستوز نیز شامل بینی کوچک و دست و پاهای کوتاه است.
-
سندرم داون: از آنجایی که افراد مبتلا به سندرم داون دارای یک کروموزوم اضافی می باشند، این کروموزوم اضافی بر رشد تاثیر می گذارد و در برخی از موارد می تواند منجر به پروگناتیسم و رشد بیش از حد فک شود.
در افراد مبتلا به سندرم داون، وجود کروموزوم اضافی می تواند بر رشد تاثیر بگذارد و در برخی از موارد منجر به پروگناتیسم و رشد بیش از حد فک شود.
رشد بیش از حد فک بالا چگونه درمان می شود؟
درمان رشد بیش از حد فک بالا به شدت مشکل شما بستگی دارد. به طور کلی، مشکلات اسکلتی ای مانند پروگناتیسم نیاز به جراحی دارند اما در برخی از موارد خفیف ممکن است بتوان با درمان های ارتودنسی نیز مشکل را برطرف کرد. در بیشتر موارد نیز ترکیبی از هر دو روش جراحی و ارتودنسی توصیه می شود.
ما در ادامهی این مقالهی راجع به علل رشد زیاد فک بالا و درمان ارتودنسی آن، قصد داریم این دو روش درمانی را بررسی کنیم.
-
جراحی ارتوگناتیک
جراحی ارتوگناتیک که جراحی اصلاحی فک نیز نامیده می شود، شامل ایجاد تغییرات موقعیتی در استخوان های فک برای بهبود عملکرد، سلامت و ظاهر است. هنگامی که استخوان های دهان شما به درستی کنار یک دیگر قرار بگیرند، بایت بهتری نیز به وجود می آید و دندان های شما نیز بهتر روی هم قرار خواهند گرفت.
-
درمان ارتودنسی
معمولاً همراه با جراحی ارتوگناتیک، بریس ها یا الاینرهای شفاف نیز مورد استفاده قرار می گیرند. در ارتباط با علل رشد زیاد فک بالا و درمان ارتودنسی آن می توان گفت که در بسیاری از موارد، شما ابتدا درمان خود را با بریس ها شروع میکنید و در ادامه، زمانی که دندانهایتان در راستای بهتری قرار گرفتند، تحت عمل جراحی فک قرار میگیرید. اما توجه داشته باشید که درمان برای افراد مختلف متفاوت است. پزشک معالج شما می تواند به شما بگوید که در موقعیت های منحصر به فرد چه انتظاری باید از روند درمان داشته باشید.
در ارتباط با علل رشد زیاد فک بالا و درمان ارتودنسی آن، باید گفت که برای رفع مشکل، ارتودنسی در کنار عمل فک انجام می شود.
آیا می توان پروگناتیسم را بدون جراحی و فقط با درمان ارتودنسی برطرف کرد؟
بله می توان اما در شرایطی بسیار خاص. در موارد بسیار خفیف پروگناتیسم، ممکن است تنها با ارتودنسی بتوان مشکل را اصلاح کرد، اما توجه کنید این یک هنجار نیست. بریس های به کار رفته در ارتودنسی می توانند دندان های شما را حرکت دهند، اما نمی توانند باعث حرکت چشمگیر استخوان های صورت شما شوند. بنابراین، اگر ناهنجاری اسکلتی متوسط یا شدید داشته باشید، احتمالاً به عنوان بخشی از درمان خود به انجام عمل جراحی نیاز خواهید داشت.
ارتودنسی چگونه می تواند موقعیت قرارگیری فک را تغییر دهد؟
مشکلات مال اکلوژنی مثل اوربایت و آندربایت ممکن است باعث شوند که فک به شکلی خشن و نامطلوب به سمت بیرون فشار بیاورد. فک های نامرتب همچنین می توانند منجر به اختلالات مفصل گیجگاهی-فکی شوند که با درد و ناراحتی شدید مشخص می شوند. بریس ها با اعمال فشار بر رباط هایی که دندان ها را به استخوان فک متصل می کنند عمل کرده و باعث می شوند فک ها حرکت کنند و به تراز مطلوب تری بازگردند.
آیا درمان ارتودنسی حالت لب های شما را نیز تغییر خواهد داد؟
بله، ممکن است که بعد از استفاده از بریس و یا سایر اشکال درمان ارتودنسی متوجه شوید که لبهایتان متفاوت به نظر میرسند. این موضوع به این دلیل است که برجستگی لبها مستقیماً تحت تأثیر موقعیت رو به جلو و تراز دندانهای جلویی می باشند. بنابراین با حرکت دندان ها به موقعیت های بهتر، شکل لب های شما نیز تا حدودی تغییر خواهند کرد.
به عنوان بخشی از ارزیابی های اولیه، ارتودنتیست ها به دقت صورت و لب های شما را ارزیابی می کنند و هنگام برنامه ریزی برای درمان هر گونه تغییر مورد انتظار را در نظر می گیرند. این موضوع به این معنا است که می توانید مطمئن باشید نهایتاً پس از درمان، دندان ها، لبخند، لب ها و به طور کلی صورت شما تا حد امکان زیبا و متعادل خواهد شد.
درمان ارتودنسی می تواند حالت لب های شما را نیز تغییر دهد.
سخن پایانی
ما در این مقاله راجع به علل رشد زیاد فک بالا و درمان ارتودنسی آن صحبت کردیم. در برخی از موارد، رشد زیاد فک بالا ممکن است به اندازه ای کافی جدی نباشد تا نیازی به درمان وجود داشته باشد و در موارد دیگر نیز ممکن است درمان لازم باشد. یکی از راههای درمان یا کمک به پیشگیری از پروگناتیسم، اطمینان از رشد مناسب و تراز بودن دندانها است. ارتودنسی درمانی است که به شما کمک می کند بدون توجه به سن، لبخندی زیبا به دست بیاورید.
اگر به دنبال بهبود شرایط پروگناتیسم یا مشکلات دندانی دیگر هستید، برای دریافت معاینه و صحبت در مورد گزینه های درمانی احتمالی، همین الان با یک پزشک متخصص تماس حاصل کنید.
پس در صورت هرگونه سوال و یا ابهام پیرامون علل رشد زیاد فک بالا و درمان ارتودنسی آن می توانید هم اکنون با همکاران و دوستان ما از وب سایت خانم دکتر پروین خرازی، در ارتباط باشید.
همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره به مطب دکتر پروین خرازی مراجعه کنید.