روند رویش دندان ها در کودکان
رویش دندان ها در کودکان شامل فرآیندی است که در طی آن دندان ها از لثه بیرون می آیند. اولین دندان هایی که در نوزادان می رویند، دندان های شیری هستند که قبل از تولد در زیر لثه ها تشکیل شده اند. سن رویش دندان ها از کودکی به کودک دیگر متفاوت است. به طور کلی اولین دندان ها از ۶ تا ۹ ماهگی کودک شروع به رویش می کنند. مجموعه کامل ۲۰ دندان شیری معمولاً در سه سالگی در داخل دهان روییده اند. تشکیل ریشه دندان فرآیندی است که به طور معمول تا ۳ الی ۵ سال پس از رویش تاج دندان ها به طول می انجامد.
انواع دندان
دندان های ما شکل و اندازه های متفاوتی دارند و همگی با سرعت متفاوتی در قسمتهای مختلف دهان رشد می کنند. به طور کلی میتوان گفت که هر دندان عملکرد متفاوتی دارد. اما همه آن ها با هم یک سیستم یکپارچه می سازند تا به جویدن، صحبت کردن و لبخند زدن ما کمک کنند. نوزادان به طور معمول با ۲۰ دندان شیری متولد می شوند و اکثر بزرگسالان نیز دارای ۳۲ دندان از جمله دندان عقل هستند. نام انواع دندان ها عبارتند از:
-
دندان های جلو: دندان های ثنایا
-
دندان های تیز و نیش مانند که به دندان نیش معروف هستند
-
دندان های پهن تر که در کنار دندان های نیش قرار دارند: دندان های پرمولر
-
دندانهای عقبی: دندان های آسیاب
دندان های شیری
اگرچه در رویش دندان ها تنوع طبیعی بین کودکان وجود دارد، اما میانگین سنی برای رویش دندان های شیری، هفت ماهگی است. گاهی اوقات یکی از چند دندان ممکن است در بدو تولد وجود داشته باشد یا در ماه اول زندگی از لثه بیرون بیاید. این دندان ها که در ناحیه ثنایا تحتانی قرار دارند، ممکن است بخشی از دندان شیری و ساختارهای غیر عادی دندان مانند باشد. دندان های ناتال که بخشی از دندان اولیه را تشکیل نمی دهند، در صورت وجود خطر جدا شدن و استنشاق، مشکل در تغذیه و ایجاد زخم در سطح زیرین زبان ممکن است نیاز به کشیدن داشته باشند.
به طور کلی دندان های شیری و دائمی هر دو به صورت جفت رویش میکنند و این فرآیند با رویش دندانهای ثنایا مرکزی شیری پایینی دو یا چند هفته زودتر از دندان های ثنایا مرکزی بالا شروع می شود. دندان های شیری کوچک تر به نظر می رسند و از لحاظ رنگ، سفید تر از جایگزین های دائمی خود هستند. یک کودک باید بین ۶ تا ۷ سالگی شروع به از دست دادن دندان های شیری خود کند. حفظ و مراقبت از دندان های شیری بسیار مهم است. زیرا آن ها فضایی را برای جایگزین های دائمی خود ذخیره می کنند و در صورت عدم وجود پوسیدگی و عفونت، به رشد سالم دندان های دائمی کمک خواهند کرد. دندان های شیری ظاهری طبیعی به کودک می دهند، به گفتار کمک می کنند و کودک را قادر می سازند که از یک رژیم غذایی متنوع و متعادل لذت ببرد.
علائم رویش دندان ها در کودکان
رویش دندان های شیری در کودکان میتواند هم برای کودک و هم برای والدین ناراحت کننده باشد. تعدادی از علائم و نشانه های رویش دندان به شرح زیر می باشند:
-
درد
-
التهاب
-
کسالت عمومی
-
خواب آشفته
-
گرگرفتگی صورت
-
ناراحتی روده
-
از دست دادن اشتها
در فرآیند رویش دندان ها در کودکان تفاوت قابل توجهی در وجود، عدم وجود و شدت علائم مرتبط با رویش دندان وجود دارد. به طور معمول کودکان علائم مختلفی را تجربه خواهند کرد. مثلاً ممکن است یک کودک تمام این علائم را داشته باشد و کودک دیگری فقط یکی از آن ها را. اما درد توسط اکثر کودکان گزارش میشود.
ناراحتی و درد
اکثر کودکان ۶ تا ۱۲ ماهه مستعد ابتلا به طیف وسیعی از بیماریها و عفونتهای جزئی هستند. به این ترتیب ممکن است افتراق علائم و نشانههای رویش دندان از علائم یک بیماری همزمان که احتمالاً با روند رویش دندان تشدید می شود، دشوار باشد. مشخص شده است که رویش دندان در یک دوره ۸ روزه رخ میدهد که در آن دندان از لثه بیرون می آید. چهار روز قبل تا سه روز بعد رویش دندان با درد همراه است. به طور کلی درد رویش دندان به عنوان یک درد ثابت مبهم و با افزایش شدت در چهار روز منتهی به رویش شناخته می شود. سپس به سرعت این درد کاهش می یابد. مگر اینکه رویش دندان با التهاب همراه شود. در این حالت ممکن است چندین روز طول بکشد تا درد به طور کامل برطرف شود.
از دست دادن دندان های شیری
از دست دادن دندان های شیری بخش هیجان انگیزی از رشد است. اگرچه از دست دادن دندان بخشی طبیعی از رشد و تکامل است، اما برخی از والدین ممکن است در مورد این روند نگرانی هایی داشته باشند. از جمله اینکه:
- کودک چند دندان از دست میدهد؟
- چه زمانی شروع به از دست دادن دندان می کند؟
- آیا باید به کودک اجازه دهیم که دندان های لق خود را لمس کند؟
زمان رویش دندان های دائمی
به طور میانگین اولین دندان شیری در حدود ۶ سالگی از دست می رود. اگر دندان های شیری کودک زود از لثه بیرون بیایند، احتمالاً کودکان آن ها را کمی زودتر از دست خواهد داد. برعکس اگر دندانهای شیری دیرتر از حد متوسط برویند، به احتمال زیاد دیرتر از حالت عادی از دست می روند. به عنوان یک قاعده کلی اکثر کودکان از خط وسط یعنی جلوی دهان، دندان های خود را از دست میدهند. یک استثنا وجود دارد و آن نیز دندان نیش فک بالا است که معمولاً پس از دندان های آسیاب اول از بین میرود. بنابراین لازم نیست والدین نگران باشند که دندان های فرزندشان کمی زودتر و یا دیرتر از دوره معمول می افتد. زیرا تفاوت های فردی وجود دارد که سبب می شود این زمان با اختلاف بسیار کمی بین کودکان رخ دهد.
معاینه و بررسی رویش دندان ها در کودکان
همانطور که اشاره شد زمان رشد دندان ها در کودکان ممکن است تحت تأثیر عوامل مختلف زودتر و یا دیرتر رخ دهد. همچنین رویش دندان ها، چه دندان های شیری و چه دندانهای دائمی می تواند نشانه هایی داشته باشد که گاهاً برای کودک دردناک هستند و تحمل آن ها میتواند دشوار باشد. به طور کلی توصیه می شود در صورتی که کودک نشانه های رویش دندان زیادی را تجربه میکند و یا درد زیادی را متحمل میشود، در این خصوص با دندانپزشک مشورت نمایید تا با استفاده از شیوه های درمانی، درد ناشی از رویش دندان را کاهش دهد، پس در صورت هرگونه سوال و یا ابهام پیرامون رویش دندان ها در کودکان می توانید هم اکنون با همکاران و دوستان ما از وب سایت خانم دکتر پروین خرازی، در ارتباط باشید.
همچنین برای کسب اطلاعات بیشتر و مشاوره به مطب دکتر پروین خرازی مراجعه کنید.